Genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle, dişler beklenen gelişim süresinde ağız boşluğu içerisindeki yerini alamayabilir ve doku veya kemik içerisinde kısmen veya tamamen gömülü kalabilir. İskeletsel gelişim, kron (dişlerin ağızda görünen kısmına verilen ad) boyutunun büyüklüğü, ikinci büyük azı dişlerin arka kısmında kalan mesafenin yetersiz oluşu, sürmenin diğer dişlere göre daha yavaş ve geç olması gibi sebeplerle alt yirmi yaş dişleri, gömüklüğüyle en sık karşılaşılan dişler olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde, ağız cerrahisi uygulamalarının büyük bir kısmını da gömülü yirmi yaş cerrahi çekimleri oluşturmaktadır.
Peterson ve ark.’a göre gömülü yirmi yaş dişlerin şu sebeplerle ilişkili olarak çekimine karar verilebilir.
Yirmi yaş dişlerin çevresinde gelişebilen enfeksiyonun (perikoronitis) önlenmesi ve tedavisi,
Komşu azı dişinde çürük gelişiminin önlenmesi,
Komşu azı dişinde kök yüzeyinde erimenin (rezorpsiyon) oluşması,
Ortodontik problemlere sebep olması,
Diş ile ilişkili (odontojenik) kist veya tümör oluşumunun önlenmesi,
Bazı durumlarda potansiyel alt çene köşe (mandibula angulus) kırığının önlenmesi,
Sebebi bulunamayan ağrıların varlığında,
Optimal dişeti sağlığının sağlanabilmesi.
Yine Peterson ve ark.’a göre;
Hastanın yaşının iyileşmeyi etkileyecek kadar ilerlemiş olması,
Hastanın sistemik (genel vücut sağlığı) durumunun operasyona engel oluşturması,
Komşu yapıların zarar görmesi ihtimali (olası sinir hasarı, protez yapılarının zarar görmesi),
durumlarında gömülü yirmi yaş diş çekimlerinin yapılmaması gerekebilir.
Genel bir kural olarak, herhangi bir ciddi engel (kontrendikasyon) söz konuşu olmadıkça gömülü dişlerin proiflaktik (problem oluşmadan, önlem olarak) çekimi önerilir. Yaşın ilerlemesi ile birlikte gömülü dişlerin çekimleri zorlaşmaktadır. Gömülü bir dişin problem ortaya çıktıktan sonra çekiminin yapılması durumunda, bölgesel doku yıkımında artış, komşu dişte ve kemikte kayıp ve komşu canlı yapılarda hasar gözlenme olasılığı artar. Ayrıca, gömülü dişin cerrahi olarak çıkarılması sırasında, komplikasyon yaşanma olasılığı artar. Bu nedenle, koruyucu diş hekimliğinde, gömülü dişlerin belirli bir komplikasyon oluşturmadan önce çekiminin yapılmasının daha uygun olduğu prensibi kabul edilir.
Gömülü yirmi yaş dişlerin cerrahi olarak çıkartılmasında, klinik ve radyolojik değerlendirmenin ardından (dişin pozisyonu, köklerin yapısı ve köklerin anatomik yapılarla ilişkisi) gömülü dişe ulaşmak için en doğru cerrahi giriş yoluna ve tekniğe karar verilir. En doğru giriş yolunun oluşturulması, en az kemik kaybı ile komplikasyon oluşumuna izin vermeden gömülü dişin çıkarılmasını sağlar.
Gömülü yirmi yaş dişlerin cerrahisi, yaygın bir cerrahi işlem olsa da yaş, cinsiyet, sistemik hastalıklar, ağız hijyeni ve patolojik durumların varlığı, cerrahi operasyonun zorluk derecesine etki etmektedir ve zorluk derecesi cerrahi işlemin başarısında ve komplikasyon oranının azaltılmasında önemli rol oynamaktadır. Bu sebeple çekim kararının verilmesinden önce operasyonun zorluğunun belirlenmesi ve komplikasyon risklerini azaltacak metodların geliştirilmesi amacıyla, hem klinik hem de radyolojik değerlendirmelerin detaylı bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekir.